Toelichting
Goed openbaar vervoer houdt regio’s aantrekkelijk om te wonen, te werken, te leren, te ondernemen en te bezoeken. Om goed openbaar vervoer te waarborgen hebben wij in 2022 gewerkt aan de volgende prioriteiten:
- We hebben een Transitieplan opgesteld om de financiële gaten, die zijn ontstaan als gevolg van de coronacrisis, (deels) te dichten. Tevens is gestart met de uitvoering van het plan. Onderdeel van het plan is een overnameregeling van de Zero Emissie (ZE) voertuigen en laadinfrastructuur. Daarnaast is hiervoor een herfinancieringsregeling afgesproken. Ten slotte zijn aanpassingen doorgevoerd om de concessies flexibeler te maken om ze beter aan te laten sluiten bij de gewijzigde vervoervraag.
- In de concessies zijn nieuwe dienstregelingen ingegaan:
- Concessie Gooi- en Vechtstreek (2021-2030)
- In december 2022 is in de Gooi en Vechtstreek HOV in ’t Gooi geopend en daarbij het lijnennet aangepast (conform de bieding van Transdev).
- Concessie Haarlem-IJmond (2017-2027)
In Haarlem-IJmond is begin 2022 het lijnennet aangepast in de IJmond, passend bij de gewijzigde vervoersvraag in deze regio. In de rest van de concessie Haarlem-IJmond zijn slechts beperkte wijzigingen doorgevoerd (bijv. aangepaste dienstregelingstijden i.v.m. aanpassing dienstregeling NS). - Concessie Noord-Holland Noord (2018-2028)
- Voor Noord-Holland Noord geldt dat beperkte wijzigingen in het lijnennet zijn doorgevoerd. Sinds het najaar 2022 wordt samen met Transdev en NS gewerkt aan een gezamenlijke analyse van het OV-systeem in Noord-Holland Noord. Gekeken wordt hoe het OV kan worden behouden, dan wel worden versterkt waarbij ook gekeken wordt naar vraag gestuurd OV en deelsystemen.
- Op het gebied van verduurzamen zijn we gestart met het zekerstellen van laadinfra (aansluitingen elektriciteit) en stallingen zodat verdere verduurzaming de komende jaren mogelijk is. Afspraken worden gemaakt passend bij het Bestuursakkoord ZE Regionaal OV per bus. Ook de overname- en herfinancieringsregeling uit het Transitieplan maken onderdeel van het verduurzamen uit.
- Het Bestuursakkoord Toegankelijkheid Openbaar Vervoer is getekend.
Tot slot heeft de instroom van ZE-bussen in de Gooi en Vechtstreek vertraging opgelopen. Dit komt doordat onderdelen niet geleverd konden worden als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Daardoor wordt de doelstelling (100% ZE in 2022) pas medio 2023 gerealiseerd.
Omgevingsfactoren
- Sinds de uitbraak van het Coronavirus is het aantal reizigers dat gebruik maakt van het OV fors gedaald en daarmee ook de reizigersopbrengsten. De coronamaatregelen in het OV zijn eind maart 2022 gestopt waarna reizigers weer langzaam terug zijn gekomen in het OV (instappers naar 80%). De groei lijkt inmiddels echter te stagneren (bijv. door thuiswerken, groei elektrische fiets en tweede autogebruik).
- Het Rijk heeft tijdens de hele coronaperiode een beschikbaarheidsvergoeding (BVOV) gegeven om het OV-systeem te laten doorrijden. Hierdoor zijn wij in 2022 in staat geweest om het voorzieningenniveau op 90 tot 95% t.o.v. 2019 te houden. De OV-sector heeft in 2022 gezamenlijk gestreden voor een voortzetting van de BVOV. Dit heeft geresulteerd in een TVOV (Transitie Vangnet Openbaar Vervoer). De meerwaarde van de TVOV voor onze concessies wordt nog nader beschouwd.
- In 2022 heeft de provincie te maken gehad met forse prijsstijgingen (inclusief inflatie) en kostenontwikkelingen. Dit heeft druk gelegd op het OV-budget. Daarnaast heeft dit geresulteerd in een tariefsverhoging voor de reizigers. We zien dat door deze ontwikkelingen de OV-markt verstoord is.
- Over de ontwikkeling van de dienstregeling van NS hebben wij onze zorg uitgesproken. Dit gezien de afschaling die daar heeft plaatsgevonden en de doorwerking hiervan op het Noord-Hollandse mobiliteitssysteem. Een verslechtering van de NS-dienstregeling resulteert in een groei van de automobiliteit. Daarnaast heeft dit ook invloed op de reizigersontwikkeling van onze buslijnen.
- Ten slotte zagen we in 2022 dat een krapte op de arbeidsmarkt de beschikbaarheid van chauffeurs onder druk heeft gezet. Dit heeft geresulteerd in rituitval in 2022 en maakt ook dat verdere groei/herstel van een dienstregeling in 2023 lastig is.