Toelichting
De wet natuurbescherming geeft de provincie Noord-Holland een aantal taken en bevoegdheden die hierna worden toegelicht.
Natura 2000 gebieden
In Noord-Holland liggen 19 Natura 2000 gebieden. Voor elk van deze gebieden is er een Natura 2000 beheerplan vastgesteld. De beheerplannen voor Laag Holland zijn in 2022 geëvalueerd en de aanbevelingen worden verwerkt in nieuwe beheerplannen die in 2023 zullen worden vastgesteld. De evaluatie van de beheerplannen van de duingebieden is in 2022 opgestart. De planning is om deze evaluaties in de loop van 2023 af te ronden en zo nodig op te volgen door het opstellen van nieuwe beheerplannen. Voor de 12 Natura 2000 gebieden met daarin stikstofgevoelige doelen is in 2022 gestart met het opstellen van de Natuurdoelanalyses. De uitkomsten van deze analyses (verwacht in 2023) zullen één van de bouwstenen zijn van het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG).
Soortenbescherming en bestrijding van invasieve exoten
De provincie is verantwoordelijk voor de zogenoemde ‘passieve’ en ‘actieve’ soortenbescherming. Voor de ‘passieve’ soortenbescherming is in 2022 een project uitgevoerd; ‘Lerende aanpak gebiedsgerichte ontheffing op basis van een soortenmanagementplan’. Deze vorm van ontheffing lijkt goed te passen bij de verduurzamingsopgave en biedt tegelijkertijd een kans om biodiversiteit in de bebouwde omgeving te verbeteren. In de lerende aanpak beproeven de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord en een aantal gemeenten gezamenlijk de werkwijze van het opstellen en uitvoeren van een werkbaar soortenmanagementplan.
Actieve soortenbescherming is het nemen van maatregelen voor het behoud en herstel van beschermde soorten, zoals de rode lijst soorten en hun leefgebied. Dat doen wij aanvullend op onze werkzaamheden in het NNN, Natura 2000 gebieden en het (agrarisch) natuurbeheer. In 2022 is gewerkt aan de bescherming van vier bedreigde bijensoorten op Texel, evenals de grote parelmoervlinder die nog voorkomt op het eiland. Voor deze soorten zijn na een inventarisatie beheeradviezen opgesteld. Deze zijn overgenomen door de natuurbeheerders en andere partijen die betrokken zijn, zoals gemeente en een recreatieondernemer. Een onderzoek naar het voorkomen van de laatste kwabalen is nog in uitvoering door RAVON, in samenwerking met provincie Utrecht en Waternet. Tevens is een minisymposium georganiseerd ten behoeve van kennisuitwisseling en evaluatie en actualisatie van de uitvoering.
Invasieve exoten zoals de Watercrassula en de Rosse Stekelstaart blijven de aandacht vragen. Ook in 2022 zijn diverse projecten uitgevoerd om deze, en andere soorten invasieve exoten, te bestrijden. Ook vindt over deze onderwerpen afstemming plaats met het ministerie van LNV, die in Europees verband verslag uitbrengen van de status van de invasieve exotenaanpak in Nederland.
Faunabeheer
De Wet natuurbescherming verbiedt het doden of verstoren van beschermde dieren. In het geval beschermde dieren toch problemen veroorzaken kan de provincie een vrijstelling of ontheffing verlenen op dit verbod. Hierbij wordt, zoals de wet ook voorschrijft, gelet op de balans tussen de instandhouding van de populaties en de intrinsieke waarde van de dieren enerzijds, en maatschappelijke belangen zoals volksgezondheid, openbare veiligheid en het tegengaan van belangrijk schade aan gewassen of flora en fauna, anderzijds. Deze ontheffingsverlening gebeurt door de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord die zich hierbij baseert op de verordening en beleidsregels van de provincie. Het faunabeheer zelf wordt planmatig voorbereid en gecoördineerd door de partijen die zijn verenigd in de Stichting Faunabeheereenheid (FBE) Noord-Holland. Deze stichting stelt de faunabeheerplannen op die nodig zijn voor de onderbouwing voor het planmatige faunabeheer. De provincie heeft de verantwoordelijkheid om deze plannen na beoordeling goed te keuren. In Noord-Holland is met name de problematiek rondom de grote ganzenpopulatie nog steeds urgent. Vooral de ganzen die het hele jaar in de provincie blijven (dus ook broeden) veroorzaken een groot deel van de faunaschade. In 2022 is uitvoering gegeven aan het faunabeheerplan voor de ganzen.
Dierenwelzijn
De provincie werkt op verschillende manieren aan het bevorderen van dierenwelzijn. In algemene zin kent de wet natuurbescherming een zorgplicht voor dieren. Dit houdt in dat een ieder verplicht is de nodige zorg te verlenen als een dier hulpbehoevend is. Daarnaast hebben we opvangcentra voor wilde dieren financieel ondersteund, zowel vanuit de coronamiddelen, als ook voor het opvangen van de gevolgen van het stoppen van een opvangcentrum in Den Helder. Op advies van de Raad voor Dieraangelegenheden is overleg gestart met de andere overheden om te onderzoeken welke rol en taakverdeling mogelijk is voor een verdere professionalisering van de opvang van wilde dieren.
In de voedselvisie 2020-2030 staan de kansen en uitdagingen om te komen tot een duurzaam voedselsysteem. Het rijk is middels de wet dieren verantwoordelijk voor het welzijn van alle gehouden dieren. Vanuit de voedselvisie stimuleren we vormen van landbouw, zoals regeneratieve landbouw, waarin de omstandigheden voor dieren extra aandacht krijgen.
Ook naast de specifieke inzet in de portefeuilles natuur en landbouw is dierenwelzijn onderwerp van gesprek bij overige beleidsontwikkeling. Zo zijn er afspraken gemaakt met evenementenorganisaties over het (verbeteren van) dierenwelzijn tijdens gesponsorde evenementen. Daar waar het aantasten van dierenwelzijn desondanks onvermijdelijk is, bijvoorbeeld bij het bestrijden van gewasschade door ganzen, zien onze ontheffingen toe op het gebruik van de laatste wetenschappelijke inzichten over methoden die het dierenwelzijn zo min mogelijk aantasten. Samen met de andere provincies investeren we in dit kader in IPO verband in onderzoeken via de onderzoek agenda [Onderzoek BIJ12 - BIJ12 ] van BIJ12 en wisselen we kennis uit.