Toelichting
De provincie Noord-Holland heeft de wettelijke plicht om agrarische ondernemers een tegemoetkoming te verstrekken in de schade die wilde dieren aan hun gewassen veroorzaken, wanneer deze ondernemers worden belemmerd bij beheer en schadebestrijding daar waar het om wettelijk beschermde diersoorten gaat. Deze tegemoetkomingen worden, in opdracht van de provincie, verstrekt door BIJ12-unit Faunazaken . Verreweg het grootste deel van de tegemoetkomingen in faunaschade is het gevolg van vraatschade door ganzen. De totale omvang van deze tegemoetkomingen is zeer variabel en deels niet beïnvloedbaar, omdat de weersomstandigheden en prijsontwikkeling van agrarische producten (zoals gras) hier een belangrijke rol in spelen.
Wanneer grondgebruikers niet belemmerd worden in hun mogelijkheden om hun gewassen te beschermen, of op gepachte percelen met landbouwkundige beperkingen, is geen tegemoetkoming van toepassing. Voor schade aangericht door drie provinciaal vrijgestelde ganzensoorten is een uitzondering gemaakt. In veel gebieden in Noord-Holland zijn er ruime mogelijkheden om schade te voorkomen. Dat geldt voor de agrarische percelen buiten de Natura 2000gebieden en de Ganzenfoerageergebieden, inclusief de bufferzone daaromheen. Daarom is conform het coalitieakkoord het eigen risico voor agrarische ondernemers op deze percelen bij schade door drie ganzensoorten verhoogd van 5% naar 20%. De regeling is per 1 mei 2021 van kracht geworden.
Op basis van actuele cijfers van BIJ12/Faunafonds (januari 2023) ramen wij de totale lasten in 2022 (inclusief dossiers die over de jaargrens lopen, alle bijkomende) kosten en ná aftrek van de ontvangen leges) op circa € 13 miljoen. Dat is aanzienlijk meer dan begroot. De overschrijding heeft betrekking op zowel voorjaargras als ook zomergras en najaarsgras. De toename heeft meerdere oorzaken. Hier volgen de belangrijkste:
- Stijging van de prijs per kilogram droge stof (vervangend voer). De prijzen stegen voor voorjaarsgras met 7%, voor zomergras met 17% en voor najaarsgras met 25% t.o.v. 2021.
- Stijging met 8% van het aantal aanvragen voor verstrekking tegemoetkoming van faunaschade schade t.o.v. 2021, waarbij de grootste stijgingen zat bij aanvragen m.b.t. schade aan zomergras (18% meer aanvragen).
- Stijging van de gemiddelde getaxeerde schade bij voorjaargras per aanvraag.
Voor de toekomst schatten wij in dat de tegemoetkomingsaanvragen in aantallen zullen stijgen, omdat er steeds meer bekendheid ten aanzien van de regeling is en gewerkt is aan vergemakkelijken van de aanvraag, De taxatiemethoden zullen worden verbeterd maar dat leidt niet per definitie tot vermindering van het totale schadeniveau. De inzet van preventie van schade door verjagen of afschot is aan de grondgebruikers. Deze kan nog worden geoptimaliseerd.